خشکی دهان یا زروستومی نوعی بیماری است که در اثر کاهش ترشح بزاق ایجاد می شود. کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان منجر به ایجاد پوسیدگی و انواع عفونت در دهان و دندان و ایجاد بوی بد در دهان می شود. خشکی دهان عوامل مختلفی دارد از جمله افزایش سن، نارسائی غدد بزاقی و مصرف برخی داروها و مواد مخدر .

عوامل ایجاد خشکی دهان چیست؟

- عوارض جانبی دارو
این بیماری از عوارض جانبی رایج بسیاری از داروها مانند داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب، ضد درد، ضد آلرژی و شل کننده عضلات و... می باشد.
- عوارض جانبی بیماری ها و عفونت های خاص
خشکی دهان می تواند از عوارض جانبی برخی بیماری ها مانند سندرم شوگرن، ایدز، آلزایمر، دیابت، کم خونی، روماتیسم مفصلی، فشار خون، پارکینسون، سکته مغزی و... باشد.
-عوارض جانبی برخی درمان های پزشکی
روش درمان برخی بیماری ها می تواند خشکی دهان را در افراد تشدید کند، مثلا داروهای شیمی درمانی به علت آسیب رساندن به سلول های دهان می توانند در کیفیت و کمیت بزاق ترشح شده اختلال ایجاد کنند و خشکی دهان را سبب شوند.
هم چنین در طی روش پرتودرمانی ( رادیوتراپی ) اگر اشعه وارد شده به ناحیه گردن و سر، غدد ترشح کننده بزاق را تحت تأثیر قرار دهد، سبب اختلال در تولید بزاق می شود. هم چنین بیمارانی که تحت همودیالیز قرار می گیرند، به علت محدودیت در میزان مصرف مایعات، با خشکی دهان مواجه می شوند.
-آسیب های عصبی
اگر طی حادثه ای (مثل تصادف رانندگی)، به ناحیه صورت و یا گردن فرد آسیب وارد شود و یا تحت عمل جراحی ناحیه گردن و یا صورت قرار بگیرد، احتمال دارد به علت آسیب عصب هفتم جمجمه ای (عصب فاسیال)، تولید بزاق دچار مشکل شود.
- کم آبی بدن
عوامل ایجاد کم آبی بدن مانند تب، تعریق بیش از حد، اسهال، استفراغ، از دست دادن خون و سوختگی نیز باعث خشکی دهان می شوند. کاهش آب سبب کاهش بزاق و افزایش باکتری در حفره دهان می شود و همین امر بوی بد دهان را به دنبال دارد.
- جراحی غدد بزاقی
-سبک زندگی یا lifestyle
سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو روی ترشح غدد بزاقی تأثیر گذاشته و منجر به خشکی دهان می شود. نفس کشیدن با دهان یا باز نگه داشتن دهان در مدت طولانی نیز از عوامل خشک شدن دهان به حساب می آیند.
-افزایش سن
بالا رفتن سن به خودی خود نمی تواند علت مهمی برای خشک شدن دهان باشد، اما معمولا افراد مسن به علت درمان های پزشکی و مصرف داروها با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند

علائم خشکی دهان

چسبندگی و خشکی دهان، خشکی گلو، احساس تشنگی مداوم، خشکی و قرمزی زبان، زخم های دهانی، زخم یا ترک پوست در گوشه ی دهان، ترک خوردگی لب ها، احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن دهان به خصوص روی زبان، اختلال در صحبت کردن، جویدن و بلعیدن، بوی بد دهان، خشکی مجاری بینی، گلودرد و گرفتگی صدا

روشهای درمان خشکی دهان چیست؟

اگر احساس می کنید خشک شدن دهان بر اثر داروهای مصرفی به وجود آمده است حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک میزان مصرف دارو را تنظیم کرده یا داروی دیگری را جایگزین خواهد کرد.
روشهای زیر به کاهش خشکی دهان کمک می کند:
-از آب نبات ها و آدامس های بدون قند استفاده کنید.
-زیاد آب بنوشید.
-از خمیر دندان های حاوی فلورایدو دهانشویه استفاده کرده و از دندان پزشک خود کمک بگیرید.
-تا جایی که امکان دارد به جای دهان از راه بینی نفس بکشید.
-از دستگاه بخور به منظور مرطوب کردن هوای اتاق استفاده کنید.
-از مصرف نوشیدنیهای کافئین دار مانند چای، قهوه و نوشابه خودداری کنید. هم چنین مصرف سیگار و توتون و تنباکو را قطع کنید و هرگز از الکل استفاده نکنید.
-مقداری آلوئه ورا را به لثه ها و گونه هایتان از داخل دهان بمالید و یک ساعت صبر کنید. پس از یک ساعت اقدام به خوردن و یا آشامیدن کنید. آلوئه ورا علاوه بر مرطوب نگه داشتن دهان، به پاکسازی دهان و دندان نیز کمک می کند.
-نوشیدن چای سبز، دمنوش بابونه و یا دم کرده زنجبیل برای تحریک ترشح بزاق مفید است.
-از آنتی هیستامین ها و داروهای ضد احتقان کمتر استفاده کنید.

داروخانه تهران​